پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران اخبار تعلیم و تربیت و جامعه بزرگ فرهنگیان کشور
پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران – حضور دانشآموزان در هنرستانها به عنوان یکی از ضرورتها برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز کشور، مورد تاکید است و آمارها افزایش ۱۳ درصدی هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفهای و کاردانش در دولت سیزدهم را نشان میدهد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران، تربیت سرمایههای انسانی تحصیلکرده ماهر، نوآور، خلاق و کارآفرین به منظور بسترسازی برای تحقق ویژگیهای سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران، اهداف توسعه پایدار و سیاستهای اقتصاد مقاومتی از مأموریتهای هنرستانهاست که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
آموزش و تربیت فنی و حرفهای با کیفیت، کارا و اثربخش، یکی از گزینههای اصلی برای رسیدن به اهداف حال و آینده کشور (توسعه همه جانبه و پایدار) در افق ۱۴۰۴ است که با توجه به شرایط فرهنگی، آموزشی و اجتماعی کشور، کسب شایستگیها و ایجاد صلاحیتهای نیروی کار برای ورود به حرف و مشاغل سطوح ابتدایی و میانی را امکان پذیر خواهد کرد.
به منظور تحقق این موضوع، آموزش و تربیت فنی و حرفهای در دوره دوم متوسطه (شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش) نقش مهمی ایفا میکند.
مطالبات اسناد بالادستی، تغییرات فناوری و نیاز بازار کار داخل کشور و تغییر در استانداردها همچنین توصیههای بینالمللی، معاونت آموزش متوسطه را مکلف کرد تا بر اساس ماموریت و وظیفه قانونی خود، توسعه کمی همراه با کیفیت این آموزشها را متناسب با نیاز بخشهای مختلف اقتصادی و آمایش سرزمین در دستور کار قرار دهد.
سهم توسعه آموزشهای فنی وحرفهای و کاردانش در سه سال تحصیلی پیش از استقرار دولت سیزدهم (سالهای ۱۳۹۷-۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰-۱۳۹۹ ) با وجود تلاشهای صورت گرفته با روند افزایشی ۰.۳۵ درصد روبرو بوده است اما با استقرار دولت سیزدهم با تغییر رویکرد حمایتی از آموزشهای فنی وحرفهای و کاردانش سهم توسعه آموزشهای فنی وحرفهای وکاردانش در سه سال تحصیلی اخیر (سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳-۱۴۰۲ ) با اقدامات و تلاشهای جهادی در استانها به افزایشی ۴.۶۸ درصدی رسیده است. در واقع تعداد هنرجویان هنرستانها نسبت به سال پایه ۱۳۹۹-۱۴۰۰ به میزان ۲۱۳ هزار و ۸۱۴ نفر افزایش یافته است.
همچنین بررسی روند سه ساله جمعیت دانشآموزی (هنرجویی) پیش از استقرار دولت سیزدهم نشان میدهد که تعداد هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش از ۹۰۹ هزار و ۱۶۲ نفر در سال تحصیلی ۹۸-۹۷، به ۹۶۸ هزار و ۶۰۲ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ رسیده است. این آمار رشد ۶.۱۳ درصدی هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش را نشان میدهد.
در این راستا تعداد هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش از یک میلیون و ۲۵ هزار و ۸۱۱ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، به یک میلیون ۱۸۲ هزار و ۴۱۴ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ رسیده است که این آمار رشد ۱۳.۲۴ درصدی هنرجویان دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش را نشان میدهد.
آمارها نشان میدهد که در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ جمعیت دانشآموزی پایههای دهم، یازدهم ودوازدهم دوره متوسطه ۲ میلیون و ۹۷۱ هزار و ۴۴۲ نفر هستند که تعداد یک میلیون و ۷۸۹ هزار و ۲۶ نفر در شاخه نظری(سهم ۶۰ درصد) و تعداد یک میلیون ۱۸۲ هزار و ۴۱۶ نفر (سهم حدود ۴۰ درصد) در شاخههای فنی وحرفه ای (۵۶۶ هزار و ۷۱۵ هنرجو) و کاردانش (۶۱۵ هزار و ۷۰۱ هنرجو) مشغول تحصیل هستند.
از کل هنرجویان هنرستانهای کشور حدود ۴۰ درصد (۴۷۷ هزارو ۳۳۷ نفر) هنرجوی دختر همچنین از کل هنرجویان کشور حدود ۱۰ درصد (۱۱۵ هزار و ۴۷۰ نفر) هنرجوی روستایی هستند.
همچنین از کل هنرجویان کشور حدود هفت درصد (۷۸ هزار و ۷۹۷ نفر) در هنرستانهای غیرانتفاعی مشغول به تحصیل هستند و از کل هنرجویان کشور حدود ۵۳ درصد در زمینه صنعت، ۳.۰۲ درصد درزمینه کشاورزی و حدود ۱۹ درصد در زمینه خدمات و حدود ۲۶ درصد در زمینه هنر تحصیل میکنند.
در سال تحصیلی ۱۴۰۳- ۱۴۰۲ به ترتیب استانهای یزد (۴۸ درصد)، هرمزگان (۴۷ درصد)، خراسان رضوی (۴۶ درصد)، سمنان (۴۶ درصد) و اصفهان (۴۶ درصد) بیشترین سهم توسعه نسبت به میانگین سهم کل کشور (۳۸ درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند.
همچنین استانهای سیستان وبلوچستان(۲۶ درصد) کهگیلویه و بویر احمد(۲۷ درصد)، ایلام (۲۸ درصد) ولرستان (۲۹ درصد) کمترین سهم توسعه نسبت به میانگین سهم کل کشور (۳۸ درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند.
تعداد هنرجویان هنرستانهای دخترانه شاخههای فنی و حرفه ای و کاردانش
یکی از مهمترین معیارها برای سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور میزان اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور داراست. از زمانی که زنان و دختران وارد بازار کار شده و در فعالیت های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سهیم شدهاند، مسائل جدیدی نیز درباره چگونگی روابط کار مطرح شده است.
بنابراین توسعه آموزش های فنی و حرفه ای به عنوان یکی از مهمترین آموزشهای کشور در شرایط کنونی اقتصاد ایران برای زنان امری حیاتی است. اکنون توسعه رشتههای متناسب با دختران در شاخههای فنیحرفهای و کاردانش مانند تربیت کودک، طراحی و دوخت، صنایع دستی، صنایع غذایی، مدیریت خانواده، خیاطی، رشتههای گروه زمینه هنر همچون (معرق، منبت، طراحی و بافت فرش، سراجی، طلا و جواهر)، مددیاری سالمندان، مددیاری افراد با نیاز ویژه، بهیاری، و برخی رشتههای زمینه کشاورزی و پرورش قارچ در راستای توسعه مشاغل خانگی و روستایی در هنرستانهای کشور در حال اجرا است.
با استقرار دولت سیزدهم با تغییر رویکرد حمایتی از آموزش های فنی وحرفهای و کاردانش بهویژه توجه به دختران تعداد و سهم هنرجویان دختر در سه سال تحصیلی اخیر (سال های ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳-۱۴۰۲ ) با اقدامات صورتگرفته در استانها با روند افزایشی حدود ۲ درصد روبرو است.
همچنین روند سه ساله جمعیت دانشآموزی (هنرجویی) دختر بعد از استقرار دولت سیزدهم نشان میدهد که تعداد هنرجویان دختر دوره دوم متوسطه فنی و حرفهای و کاردانش ۳۹۴ هزار و ۶۴۶ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به ۴۷۷ هزار و ۳۳۷ نفر در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ رسیده است. این آمار رشد حدود ۱۸ درصدی هنرجویان دختر دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش را نشان میدهد.
از سوی دیگر، در سال تحصیلی ۱۴۰۳- ۱۴۰۲ به ترتیب استانهای هرمزگان (۴۸ درصد)، قزوین (۴۷ درصد)، سمنان (۴۶ درصد) بیشترین سهم توسعه نسبت به میانگین سهم کل کشور (۴۰ درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند.
در این راستا، استان سیستان وبلوچستان، کرمان، گلستان، مازندران، خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و اردبیل کمترین سهم توسعه نسبت به میانگین سهم کل کشور (۴۰ درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند.
وضعیت تعداد هنرجویان هنرستانهای شبانهروزی شاخههای فنیوحرفهای و کاردانش
پوشش تحصیلی افراد لازمالتعلیم مناطق محروم و کمتربرخوردار با تأسیس و فعالیت هنرستانهای شبانهروزی از جمله مصادیق توسعه عدالت و نصیب برابرآموزشی در نظام تعلیم و تربیت بهشمار میآید.
توجه به ارتقای کیفیت خدمات آموزشی، پرورشی و رسیدگی به وضعیت رفاهی و خدماتی این مدارس تا حصول شرایط مطلوب، از اهمیت و ضرورت ویژه برخوردار است که این مهم با مشارکت فعال ذینفعان وهمکاری مؤثر تمامی ارکان و عناصر سهیم در این مدارس امکانپذیر است.
براین اساس، با استقرار دولت سیزدهم با تغییر رویکرد حمایتی از آموزشهای فنیوحرفهای و کاردانش و توسعه عدالت و نصیب برابر آموزشی تعداد هنرجویان هنرستانهای شبانهروزی در سه سال تحصیلی اخیر (سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳-۱۴۰۲ ) با اقدامات و تلاشهای جهادی در استانها با روند افزایشی ۱۱ درصد روبرو است.
در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ در راستای گسترش آموزشهای مهارتی متناسب با نیازهای بومی در مناطق محروم و مرزی کشور تعداد ۱۰۸ هزار و ۵۸۲ نفر در هنرستانهای شبانهروزی تحت پوشش مهارت آموزی قرار دارند.
وضعیت تعداد هنرجویان روستایی شاخههای فنی و حرفهای و کاردانش
با استقرار دولت سیزدهم با تغییر رویکرد حمایتی از آموزشهای فنی وحرفهای و کاردانش و توسعه عدالت و نصیب برابر آموزشی تعداد هنرجویان مناطق روستایی در سه سال تحصیلی اخیر (سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳-۱۴۰۲ ) با اقدامات و تلاشهای جهادی در استانها با روند افزایشی ۱۱ درصد روبرو است.
در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ در راستای گسترش آموزشهای مهارتی متناسب با نیازهای بومی در مناطق (روستایی و عشایری) تعداد ۱۱۵ هزار و ۴۷۰ روستایی و عشایری تحت پوشش مهارت آموزی قرار دارند که از این تعداد پنج هزار و ۲۰۳ نفر عشایر هستند.
وضعیت تعداد هنرجویان هنرستانهای غیردولتی شاخههای فنی و حرفهای و کاردانش
یکی از عوامل گسترش و تأمین همه جانبه عدالت آموزشی و تربیتی تقویت و نهادینه کردن مشارکت بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی در امر جذب و آموزش دانشآموزان است؛ بنابراین توسعه هنرستانهای غیردولتی بهعنوان یکی از راههای توسعه متوازن در شاخه های فنیحرفه ای و کاردانش محسوب می شود.
با استقرار دولت سیزدهم با تغییر رویکرد حمایتی از آموزش های فنی وحرفهای و کاردانش وتوسعه عدالت و نصیب برابر آموزشی تعداد هنرجویان هنرستانهای غیردولتی در سه سال تحصیلی اخیر (سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳-۱۴۰۲ ) با روند افزایشی بیش از یک درصد روبرو است.
در سال تحصیلی ۱۴۰۳- ۱۴۰۲ استانهای گیلان، قزوین، البرز، همدان، کهگیلویه و بویراحمد و کردستان بیشترین سهم توسعه نسبت به میانگین سهم کل کشور (حدود هفت درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند همچنین استانهای کرمان خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری، مرکزی، قم، قزوین و زنجان پایین ترین سهم توسعه (منفی چهار درصد) نسبت به میانگین سهم کل کشور (حدود هفت درصد) در پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم شاخههای فنی وحرفه ای و کاردانش را دارند.
اقدامات تحولی در راستای بهبود کیفیت و کمیت هنرستانها
برنامه آمایش آموزش های دوره متوسطه، پیش بینی وضعیت دانش آموزان در دوره متوسطه تا پایان برنامه هفتم توسعه و تعیین سهم دقیق توسعه آموزشهای فنی وحرفه ای و کاردانش در سطح کشور به تفکیک استان وبررسی، تحلیلی و نیازها و الزامات تحقق اهداف تحقق برنامه با رویکرد آمایش منطقهای و استفاده حداکثری ازظرفیت های درون و برون سازمانی بهمنظورافزایش سهم آموزشهای فنی وحرفهای و کاردانش به ویژه پیگیری موضوع ازطریق وزارت کشور با ابلاغ به تمام استانداریها از جمله اقدامات تحولی در راستای افزایش کمی و کیفی هنرستانها در چند سال گذشته است.
همچنین تدوین سیاستهای اجرایی توسعه رشتهها مبتنی بر آمایش سرزمین، نیاز بازارکار حال و آینده و پیش بینی سهم کمی آموزش های فنی و حرفهای وکاردانش در پایه دهم با در نظرگرفتن میانگین نرخ گذر ۵ ساله، میانگین میزان رشد ۵ ساله و ارسال مکاتبات مربوط به پیش بینی سهم کمی توسعه آموزشهای فنی وحرفه ای و کاردانش به استانها از دیگر اقدامات تحولی است که موجب شده است تعداد هنرستانیها در کشور افزایش یابد.
منبع: روابط عمومی وزارت آموززش و پرورش
